TÔI ĐI LÀM ( T/g: Chuti)

Ngày nhận tin tôi được đi làm, gia đình tôi mừng hết đỗi. Chí ít quân số thất nghiệp trong gia đình tôi giảm đi một. Niềm vui của chị tôi chắc gấp đôi.

Thời gian sau tốt nghiệp của tôi, cũng là ngày chị lên xe hoa về nhà chồng. Bên những lời chúc của bạn bè thân hữu. Trong sự hân hoan của gia đình mừng cho hạnh phúc của chị. Đâu đó, những ánh mắt trong nhà trộm gặp rồi vội quayđi...

Ngày chị đi lấy chồng, cũng là lúc đoàn quân thất nghiệp trong gia đình tôi xếp thành hàng, khó khăn tiếp khó khăn. Của hồi môn chỉ là những nỗi niềm mong cho chị hạnh phúc.

Lấy chồng, chị mang bầu đứa cháu gái đầu tiên của gia đình. Gặp bao biến cố trong cuộc sống và công việc. Chị sắm vội cái bàn nhỏ, một cái ghế cùng cuốn sổ nhỏ… Công việc ghi chép, chị làm tốt. Chữ chị đẹp lắm. Chiều chiều, bên lề  đường Chùa Chiếu, dễ nhìn thấy một người phụ nữ trẻ bụng bầu dáng cao, trắng trẻo ngại ngùng trước dòng người qua lại. Chị ngồi đó đến tối…

Ngày sắp sinh, những tháng đầu chị nuôi cháu, tôi nhận bàn giao cái bàn nhỏ ấy. Chị ái ngại, thằng em trai thư sinh vậy, sao nỡ  “xã hội đen” đầu đường thế được. Nhất là những tháng ngày chị biết tôi nhận được thông báo trúng tuyển, chị càng lo. Chuyện đề đóm, pháp luật nhỡ đâu ảnh hưởng tới bước đường phía trước của tôi!? Nhưng phải nói, tôi bán rất đắt đề. Các bà, các cô gần chợ ngày ấy, chiều chiều kéo đến làm đỏ cả mặt và cháy hết cuốn sổ ghi đề của tôi… Và cháu gái tôi lớn lên có phần đóng góp bởi vài đồng bạc cắc ghi đề của cậu nó đầu chợ ngày ấy. Cũng chính vì vậy, chị có lẽ là người mừng cho tôi đi làm nhiều nhất. Có dư một năm, chị lo lắng cho tôi…

Sau cái buổi học cuối khóa cảm xúc ngày nào, con đường làm thầy của tôi bị chặn lại. Những tháng ngày chán nản và mất phương hướng. Hồ sơ chỗ nào cũng bị loại từ vòng trà nước. Kể cả cái hồ sơ về quê Quảng trị làm shipping cũng vậy… Tôi trở thành con ma ngủ như mẹ tôi nói. Ngủ cho dài đêm, ngắn ngày lại. Ngủ ươn cả giường… Và đã có giai đoạn sau đó, được cố vấn bởi mấy đại ca các khóa trước, sau những cơn ngủ dài, tôi xách vợt mon men tới một số cơ quan có “sếp” mê thể thao như công ty vận tải xăng dầu, HTX Ánh sáng, Cơ khí duyên hải… Nhưng cũng chẳng ăn thua, quân số bóng bàn của họ đã đông, có số má mà còn tập luyện thường xuyên hơn tôi nữa. Tôi lại thất bại khi đi tìm nghề bằng tay trái.

Cuối năm 1990, suýt nữa tôi trở thành chuyên gia in lưới. Ông anh kết hợp với một giáo viên khoa Kinh thế làm nhãn pháo đưa về Thái Bình bán Tết. Anh tôi phụ trách khâu kỹ thuật và sản xuất. Giáo viên kia chịu trách nhiệm giao hàng và thanh toán. Tôi và chị làm thợ in. Nhà cửa như phân xưởng, màu mè nhoe nhoét, mực in dính khắp người, khắp nhà. Tuy nhiên, đây là những tháng ngày đau đầu hơn mệt xác. Chúng tôi luôn gặp các vấn để về kỹ thuật và chi phí sửa khuôn in. Mỗi lần vậy, nhiều tiền lắm. Anh tôi làm nghề in, nhưng in lưới là nghề học lỏm. Tiền vay mượn hết sạch… Nhìn mặt anh  những lúc ấy mà thấy tức thở.  May mà nhớ tới đứa bạn gái KT-26, nó có bà chị làm nghề in. “Dừng!”- chị nó bảo thế…

Tháng tháng trôi qua, hơn năm trời vật vờ , tạm bợ. Bạn bè báo nhiều tin vui nghề nghiệp làm mềm lòng kẻ ở lại như tôi. Và như từng nói, những lúc khó khăn, tôi luôn có sự giúp đỡ của bạn bè. Đó là đầu tháng 9/1991, thằng bạn KT-26, lại KT-26! xuống nhà báo tin. Một cựu giáo viên kinh tế đang làm tại Ngân hàng Hàng hải, muốn giới thiệu hai xuất thi tuyển vào công ty Gemartrans. Nghe nói khó lắm, chúng toàn nói tiếng tây. Tôi được dẫn đến gặp ông thầy, có bốn xuất, trong đó hai COCC đã được duyệt. Còn lại hai, giám đốc chi nhánh Hài Phòng muốn giới thiệu với Sếp tổng dạng “hiền lành, dễ bảo”. Cả bốn sẽ vào Sài gòn thực tập, hai thằng không quen biết sẽ ở lại. Tôi quyết tâm với thầy: “Làm shipping trên miền núi em cũng đi chứ nói gì Sài gòn!”. Tôi và một thằng KT-25 được đề cử.

Sau cùng tôi làm shipping tại Sài Gòn chứ không phải ở miền núi

Ngày chuẩn bị phỏng vấn. Tôi có biết gì đâu. Tiếng anh thuộc hàng khủng long biếu cổ, vi tính thấp như vịt chặt chân. Ông thầy giúp chuẩn bị kỹ năng phỏng vấn. Gói Vinataba rủng rỉnh trong túi áo, sẵn sang ứng thí…

Tôi bị choáng ngay từ khi bước vào văn phòng Gemartrans ngày ấy. Sang trọng và chuyện nghiệp quá sức tưởng tượng của tôi. Bao thuốc Vinataba vừa lấp ló thì ngay lập tức thằng Anh quốc ba số 5 lao ra chặn đường. Hết cửa! Chẳng phỏng vấn tiếng Anh, tiếng em gì cả. Thằng KT-25 dù sao còn lao vào thể hiện bản lĩnh vi tính, khi lúc đó có một IT kính đeo lòi mắt từ Sài gòn ra. Còn tôi, quả thật bị khớp và mất tiếng. Sau khoảng 1 giờ nghe mấy ông Sếp hào hoa nói tục, nói phét, chúng tôi về và chờ ngày tái ngộ.

Dù gì cũng được giới thiệu và tham gia phỏng vấn công ty “xịn” này rồi. Thằng KT-25 hào hứng sau khi đã “show” hàng được chút. Đi liên hoan! Tôi như cái máy tuân lệnh thằng KT-25. Hai chai bia Hà nội phía vườn hoa Nguyễn Du là phần thưởng cho chiến công đầu. Cả hai loáng choáng, tưởng như đã hóa chim…

Ngày hôm sau, cựu giáo viên kia nhắn tin. Tôi được trúng tuyển vòng Hải Phòng. Thằng KT-25 bị loại (sau đó, bằng sự cố vấn của cựu giáo viên, nhân vật này tự vào thẳng trong Sài Gòn xin trực tiếp và hiện vẫn làm GMD). Thật bất ngờ! Nhưng tôi đã mơ hồ nhận ra cách thức phỏng vấn và PR bản thân như thế nào có thể đạt hiệu quả cao nhất. Một bài học mà sau này, khi vào Sài Gòn, tiếp tục lần nữa được phỏng vấn bởi những cây đa, cây đề, tôi đã làm tốt hơn…

Thế là tôi lên đường vào Sài gòn trong niềm vui và hy vọng của gia đình, có cả ánh mắt rưng rưng của chị tôi nữa. Chị mừng mừng khi thằng em trai đã có thể bàn giao lại cái bàn đề nhỏ ấy để vững tin trên con đường mà chị nghĩ, sẽ tốt hơn...

Con đường lập nghiệp của tôi thế đấy, đầy ắp tình bè bạn. Từ thằng bạn nghèo lo cho tôi đôi dép lê tàu trước phút khởi hành ngày ấy. Từ đứa bạn gái KT-26 với những kinh nghiệm mách bảo, tránh một tổn thất kinh tế như bài học về làm ăn và con người. Tôi lên đường lập nghiệp mang nặng nghĩa tình của thằng bạn KT-26, không ồn ào, tiếng tăm nhưng chả thiếu sự quan tâm và trân thành. Tôi vào nghề, có sự quan tâm đặc biệt của một người anh, một người thầy. Ngoài cơ hội nghề nghiệp, anh còn cho tôi một kinh nghiệm về ứng xử và lối sống có trước có sau. Mặc dù còn một cuộc phỏng vấn và thời gian thực tập với những khó khăn, bất ngờ sau đó tại Sài gòn. Cũng như trên con đường nắm bắt nghề nghiệp của mình, tôi còn nhận được nhiều sự giúp đỡ nữa. Nhưng khi đặt bút, tôi đã như muốn nói về những con người thầm lặng bên cạnh tôi trong những ngày đầu lập nghiệp ấy: hãy cho tôi nắm chặt tay các bạn…!

Tôi vào Sài gòn ngày 08/10/1991 sau khi trình diện và qua một cuộc phỏng vấn đáng nhớ nữa mà tôi hay nói “có cô xui”, ngày 14/10/1991 tôi chính thức đi thực tập và vào nghề. Một ngày đặc biệt đối với tôi: ngày 14 tháng 10.

HCMC 18/7/2011 – CHUTI