DI CƯ (T/g: Thoike)

Hồ mã tê bắc phong, Việt điểu sào nam chi.

(Ngựa hồ gầm gío bắc, chim Việt đậu cành nam)

Hàng năm , vào thời gian cuối mùa thu từng đàn chim từ các vùng lãnh nguyên Bắc Á ( Siberia) hối hả bay về phương nam ấm áp hơn để tránh rét và kiếm thức ăn. Chúng bay không nghỉ trên chặng đường dài 5-6000 km , vượt qua bao nỗi khó khăn , nguy hiểm trong chuyến hành trình dài bất tận năm này qua năm khác suốt một vòng đời . Dựa theo từ trường trái đất và  đàn chim có gắn bộ cảm biến dẫn đường tuyệt vời , di truyền qua bao thế hệ để gần như không bao giờ sai bến đỗ. Một thông tin cho rằng phù điêu chim Lạc trên trống đồng cổ là một dạng totem về lòai chim di cư của dân vùng Mân Chiết

 

Trên thảo nguyên Kenia châu Phi. từng đàn cá sấu và Sư tử phục sẵn hai bờ sông chờ "đại tiệc "chỉ vì sẽ có hàng triệu con linh dương và ngựa vằn đến hẹn lại lên phải di chuyển cả đàn qua sông . Biết rõ  nguy hiểm mà vẫn phải đi ! Đó là di cư đấy .

Phần lớn các lọai động vật sinh sống trên quả địa cầu này từ thấp đến cao đều phải di cư . Mục tiêu là sinh tồn . Khí hậu biến đổi, môi trường sống không phù hợp, cạnh tranh khốc liệt , buộc phải ra đi tìm vùng đất mới. Bản năng sinh tồn và Quy luật tiến hóa của muôn lòai thường xuyên tạo ra điều kiện di cư . Lòai người cũng vậy. 250.000 năm trước đây , khi vùng Đông phi không còn an tòan nữa , Homo sapiens ( người thông thái ) đã tiến hành các cuộc di cư vĩ đại. Trước tiên men theo viền Châu Phi vượt Hồng hải, Địa Trung hải vào Lục địa Á Âu.

Một bộ phận khác qua Ân Độ, xuống Đông nam Á vào Trung hoa , Mông cổ. Khỏang 30.000 năm BC vào cuối kỳ băng hà một bộ phận khác lội qua Bering sea vào bắc Mỹ ...Thống kê năm 2010 Nhân lọai hiện nay có 7 tỷ nguời , cư trú tại tất cả các châu lục kể cả Nam Cực . Mà từ khi bắt đầu di cư chỉ có 10.000 cá thể . Một sự tăng trưởng và bành trướng lãnh địa đáng nể .

Trên thực tế cùng với sự phát triển của xã hội, các nguyên nhân dẫn đến di cư không còn đơn thuần là tự nhiên nũa mà phần lớn do tranh chấp về quyền phân phối tài nguyên. 5.000 năm trước việc Moise lãnh đạo dân do thái di cư khỏi Aicập đến miền đất hứa được ghi chép  trong Cựu ước có nguồn gốc khác tự nhiên .  

Tùy theo vùng đất cư trú , các tập quán sinh sống phân chia thành hai phương thức chính là chăn thả và trồng trọt. Dân du mục chăn thả đàn gia súc lang thang dọc cao nguyên bắc á , không cố định, trình độ văn minh thấp hơn dân trồng trọt . Nguồn sống lệ thuộc vào thiên nhiên, Bản tính hung hãn, dã man, cộng thêm sức khỏe tuyệt vời là nhân tố cần thiết gây ra các cuộc chiến tranh . Do sống cuộc đời nay đây mai đó , cơ cầu tổ chức xã hội thị tộc kéo dài , lạc hậu. Tần thủy Hòang xây Vạn lý trường thành chống tộc Hung nô , Biểu tượng cho cuộc chiến dai dẳng của hai phương thức sản xuất . Cuộc chiến kéo dài hàng mấy ngàn năm , tổn thất biết bao nhân mạng và tài lực . Thử hình dung một người đàn ông du mục , sau mùa xuân hè chăn thả, Thu đông đến tụ tập lại đi kiếm ăn . Nghe hiệu tù và triệu tập của thủ lĩnh, mỗi nguời tự thu xếp vũ khí, cung tên , dắt theo ba bốn chiến mã lên đường vuợt truờng thành xuống phía Nam cướp bóc. Hài hước thay rất  nhiều chuyến làm ăn sản phẩm chủ yếu là xong nồi, bát đĩa, đồ gia dụng . Còn lại là quần áo, nội y ... mang về cho phụ nữ thảo nguyên . Nhiều bộ tộc Mông cổ, vài chục khẩu chỉ có một cái nồi thủng, vá chằng vá đụp  truyền từ mấy thế hệ để thay nhau nấu ăn . Một hồ lô nuôi dế hàng chợ cũng là đồ gia bảo của Antail khan . Hết biết !!!

Thế kỷ thứ 4  Ngũ hồ lọan hoa trên lục địa trung hoa . Nhà Tấn phải di cư về Giang nam / Nam trường giang, tạo cục diện Nam bắc triều . Phần lớn các thân gia đại hộ phải di cư về phía nam . Một sự chuyển dịch mạnh mẽ , Văn hóa Tần Hán kết hợp với công nghệ khéo léo vùng Ngô Việt tạo ra một thời phát triển rực rỡ của nền  văn minh lớn.   Việc  di cư này cũng tạo tiền đề chính cho giai đọan Đường Tống sau đó hai thế kỷ.

Càng về sau , khi công nghệ  hàng hải phát triển, Bất ổn xã hội , tranh chấp lãnh thổ , dã tâm của chính trị gia , khác biệt tôn giáo là những lý do chủ yếu tạo nên các làn sóng di cư từ Tây sang đông . Hàng triệu nô lệ da đen dồn dập chuyển từ Phi sang Mỹ theo nhu cầu khai thác đồn điền . Thanh binh nhập quan , khỏang hai triệu dân Minh hương theo thuyền vượt biển xuôi nam tìm đất mới . Trong đó có Nam việt , Mekong delta, Cam bot . Xin nói thêm , di dân Minh hương sang VN đi lọai thuyền  giống cái máng ( tào), sơn đen nên  dân ta hay gọi là Tàu ô .

Tại Việt Nam , trong lịch sử dựng nước có một số đợt di dân lớn như thời kỳ Trịnh-Nguyễn . hàng trăm ngàn dân rời bỏ quê cha đất tổ theo chúa Nguyễn vào Nam , Bị sức ép của Thế lực Bắc phương, Thế hệ tiền bối chỉ còn cách dồn toa xuống lãnh thổ phía Nam của Chiêm Thành, Chân Lạp . Nhiều quốc gia, dân tộc bị xóa sổ , nhiều nền văn minh bị tiêu hủy theo dấu chân những kẻ di cư.. số phận cả thôi , biết làm sao được .

 

Hai cuộc di cư lớn ngược chiều nhau vào năm 1954-1955, và sau 1975 tạo nên quá nhiều tổn thất  không nên có với dân tộc văn minh trong thế kỷ 20. Tùy theo từng thời điểm , sự chuyển dịch , di cư vẵn âm ỷ diễn ra với mỗi gia đình, dòng họ, cá nhân . Hơn một nửa thành viên KT26 chuyển vào phía Nam sinh sống là một bằng chứng rõ nét  nhất cho nhu cầu di cư kiếm sống . Thời @  con cái chúng ta tiếp tục đợt nữa , Vùng đất hứa có thể là Úc châu, USA., Canada..vòng quay di cư tiếp mãi không ngừng .

Câu hỏi đặt ra với mỗi cá nhân là chúng ta đã sẵn sàng di cư chưa . Thế giới quá bất ổn , Nhu cầu tìm môi trường sống tốt hơn sẽ phải đẩy lên hàng đầu. Câu hát "đi đâu loanh quoanh cho đời mỏi mệt" của Trịnh  chỉ phù hợp  với những ai chưa sẵn sàng Hehe.

                      

Kết thúc bài này xin mượn ý hai câu mở đầu Di cư nhưng lòng vẫn nặng với cố hương . Chả thế mà các cụ ngày xưa chỉ ra một trong tứ khóai ... Tha hương ngộ cố tri.